FED là tổ chức tài chính có sức ảnh hưởng lớn về tài chính tiền tệ trên toàn cầu. Vậy nên chỉ cần có biến động nhỏ về FED cũng sẽ làm nền kinh tế thị trường trong nước và thế giới bị ảnh hưởng theo. Trong bài viết dưới đây webtygia.com sẽ cùng bạn tìm hiểu về khái niệm FED là gì? Ảnh hưởng của FED với nền kinh tế trong nước và thế giới khi tăng lãi suất.

Tìm hiểu chung về FED

Hiểu rõ nguồn gốc và lịch sử hình thành của FED sẽ giúp bạn phân tích được tổng quan và cách thức hoạt động của tổ chức tài chính này.

FED là gì? 

FED là Hệ thống Dự trữ Liên bang hoặc Ngân hàng Trung ương Mỹ được thành lập vào ngày 23/12/1913 do Tổng thống Woodrow Wilson đã ký FED theo Đạo luật "Federal Reserve Act" nhằm duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, ổn định và an toàn cho Hoa Kỳ.

FED tự quản lý hoàn toàn và không bị ảnh hưởng hoặc phụ thuộc vào Chính phủ Hoa Kỳ. Đây là tổ chức duy nhất trên thế giới có thẩm quyền in tiền USD (đô la Mỹ). Chính vì vậy FED đóng vai trò quan trọng trong việc đề xuất và điều chỉnh chính sách tiền tệ, thay đổi về lãi suất và cung tiền của FED trực tiếp ảnh hưởng đến thị trường và cộng đồng nhà đầu tư.

Tuy nhiên do vị thế dẫn đầu của nền kinh tế Hoa Kỳ và sức ảnh hưởng của đồng Đô la Mỹ, chính sách tiền tệ của FED liên quan đến lãi suất và cung tiền USD sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu, thị trường và nhà đầu tư trên khắp thế giới.

Lịch sử hình thành FED

Năm 1910, lo ngại về khủng hoảng tài chính và kinh tế tại Hoa Kỳ thống nhất giới chức, bao gồm các thành viên của cả Đảng Cộng hòa và Dân chủ, về việc hệ thống tiền tệ hiện tại không đủ linh hoạt và không đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển của nền kinh tế quốc gia. Với nhận thức về tình hình, FED được thành lập như một biện pháp cần thiết để điều chỉnh và cân bằng mọi yếu tố tại thời điểm đó. Điều độc đáo của FED là nó là một trong số ít ngân hàng Trung ương trên thế giới không phải chịu sự kiểm soát hoặc quyết định trực tiếp từ chính phủ, mặc dù nó vẫn chịu trách nhiệm trước cơ quan hành pháp. Điều này đặt ra vai trò độc lập cho FED, đồng thời đảm bảo rằng quyết định của nó không phục vụ lợi ích của một phe nào cả, mà chủ yếu là để phục vụ cộng đồng và lợi ích công cộng.

Cơ cấu và tổ chức của FED

FED hình thành từ một số cơ sở tài chính quan trọng của cả nhà nước và tư nhân. Hệ thống Dự trữ Liên bang có cấu trúc tổ chức bao gồm các thành phần chính như sau:

• Hội đồng thống đốc: Gồm 7 thành viên, nhiệm kỳ kéo dài 14 năm được bổ nhiệm bởi Tổng thống Hoa Kỳ.

• Ủy ban thị trường mở Liên Bang (FOMC): Được thiết lập để quản lý chính sách tiền tệ, FOMC chịu trách nhiệm quyết định về lãi suất và các biện pháp khác nhằm ổn định nền kinh tế.

• Các ngân hàng dự trữ Liên bang (12 trong số đó): Đặt tại các thành phố lớn trên khắp đất nước, những ngân hàng này là những đơn vị quan trọng của hệ thống. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách tiền tệ và duy trì sự ổn định tài chính.

• Các ngân hàng thành viên: Tạo thành mạng lưới ngân hàng liên kết với FED, các ngân hàng thành viên là thành phần cơ bản đóng góp vào hoạt động hàng ngày của hệ thống, tham gia vào quá trình tạo và điều chỉnh nguồn cung tiền và tín dụng.

​​​

3 hình thức hoạt động chính của FED

FED hoạt động dưới 3 hình thức công cụ tiền tệ dưới đây để hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức bao gồm:

Mua bán trái phiếu chính phủ

Mua bán trái phiếu chính phủ là một trong những biện pháp mà Cục Dự trữ Liên bang thực hiện để ảnh hưởng đến lượng tiền trong nền kinh tế. Khi FED mua vào trái phiếu chính phủ từ các Ngân hàng Thương mại lượng tiền của chúng tăng lên, dẫn đến giảm lãi suất và tạo điều kiện thuận lợi cho việc cho vay nhằm kích thích phát triển kinh tế. 

Ngược lại khi FED bán trái phiếu cho ngân hàng thành viên, lượng tiền sẽ giảm làm tăng lãi suất và kiểm soát lạm phát.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Quy định về tỷ lệ dự trữ bắt buộc là một công cụ khác mà FED sử dụng để kiểm soát lượng tiền trong hệ thống ngân hàng. Khi FED đặt mức dự trữ cao, các ngân hàng phải giữ một lượng tiền lớn làm tăng lãi suất và giảm cung tiền. Ngược lại mức dự trữ thấp sẽ kích thích cung tiền và giảm lãi suất thúc đẩy vay mượn và đầu tư.

Lãi suất chiết khấu

Điều chỉnh lãi suất chiết khấu cũng là một biện pháp quan trọng của FED. Khi FED tăng lãi suất chiết khấu, ngân hàng thành viên sẽ ngần ngại vay và hạn chế cho vay giúp kiểm soát cung tiền. Nếu giảm lãi suất chiết khấu sẽ kích thích vay mượn và đầu tư làm tăng cung tiền trong hệ thống tài chính.

Nhiệm vụ và vai trò của FED 

Federal Reserve (FED) được thành lập với vai trò là Ngân hàng Trung ương quốc gia giúp điều phối thị trường và ứng phó với khủng hoảng tài chính tại Hoa Kỳ. Theo thời gian cấu trúc của FED đã trải qua sự thay đổi và nhiệm vụ của tổ chức đã được mở rộng. Vai trò chính sách tiền tệ của FED được định rõ trong Đạo luật Dự trữ Liên bang, đã được sửa đổi năm 1977 với các nhiệm vụ chính sau đây:

• Thực thi chính sách tiền tệ quốc gia, cam kết tạo ra việc làm cho người dân Hoa Kỳ, ổn định giá cả và điều chỉnh lãi suất phù hợp cho dài hạn.

• Duy trì ổn định cho nền kinh tế bao gồm việc kiểm soát rủi ro hệ thống có thể phát sinh trên thị trường tài chính và bình ổn giá cả sản phẩm, dịch vụ nhằm khuyến khích tăng trưởng kinh tế.

• Giám sát tổ chức ngân hàng, đảm bảo hệ thống an toàn tài chính, quyền tín dụng của người dân được thực hiện một cách vững vàng.

• Cung cấp dịch vụ tài chính chính thức nước ngoài, tổ chức quản lý tài sản có giá trị và chính phủ Hoa Kỳ. Đồng thời FED đóng vai trò then chốt trong việc vận hành hệ thống chi trả quốc gia.

Lãi suất FED mới nhất năm 2023

Lãi suất FED là mức lãi suất áp dụng qua đêm (vay trong 1 ngày) giữa các ngân hàng nhằm đảm bảo rằng mỗi ngân hàng duy trì số tiền phù hợp với mức dự trữ bắt buộc của FED. Đây là một trong những công cụ chính của chính sách tiền tệ giúp FED điều chỉnh lãi suất hoặc cung tiền trên thị trường nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế cụ thể.

Lãi suất FED là tiêu chuẩn để các ngân hàng khác trong nước Mỹ xác định lãi suất cho nhiều loại hình tài chính như lãi suất vay tín dụng, lãi suất tiết kiệm, lãi suất thế chấp và lãi suất cho vay. Bất kỳ biến động nào của lãi suất FED đều có tác động đáng kể đến nền kinh tế Hoa Kỳ và cả thế giới.

Hiện nay Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đang triển khai chính sách tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, đồng thời đưa ra cảnh báo về nguy cơ suy thoái kinh tế. Mặc dù tăng lãi suất có thể làm giảm đà tăng trưởng kinh tế nhưng nền kinh tế Mỹ vẫn đang đứng vững và có độ ổn định, có thể giảm nhẹ và chỉ trong thời gian ngắn nếu suy thoái xảy ra.

Tại cuộc họp ngày 14/6/2023, FED đã quyết định giữ nguyên mức lãi suất ở mức 5 – 5,25%, tuy nhiên, chuyên gia dự đoán không chắc chắn về việc FED sẽ ngừng tăng lãi suất trong cuộc họp tiếp theo. Quyết định tăng lãi suất lần thứ 3 của FED trong năm nay được đưa ra sau khi lạm phát ở Mỹ tăng cao đột biến vào tháng 5 và không có dấu hiệu giảm nhẹ như dự đoán của thị trường.

Ảnh hưởng của FED với nền kinh tế khi tăng lãi suất 

Mỗi biến động của FED đều ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế. Do đó cần nghiên cứu và phân tích thật kỹ để tránh những ảnh hưởng tiêu cực xảy ra.

Ảnh hưởng của FED tăng lãi suất đến kinh tế thế giới

Đầu năm 2023 Federal Reserve (FED) đã thực hiện việc tăng lãi suất và dự kiến sẽ tiếp tục tăng đến cuối năm có thể gây tác động tiêu cực đến đà phục hồi kinh tế, khi tiêu dùng và đầu tư giảm, có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào tình trạng suy thoái mặc dù FED hiện đang nhấn mạnh rằng kinh tế Mỹ vẫn ổn định.

Một số chuyên gia cũng cho rằng sự biến động của lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ, khi lợi suất kỳ hạn 2, 3 và 5 năm có xu hướng hội tụ là dấu hiệu của khả năng suy thoái kinh tế Mỹ trong thời gian tới.

Tuy nhiên hiện nay FED vẫn đang truyền đạt thông điệp ôn hòa rằng mức tăng 75 điểm là không thường xuyên và có tính chất thời điểm. FED cho biết động thái tương tự có thể không được lặp lại nhiều lần nữa, cho thấy lo ngại của họ về nguy cơ đình lạm (tình trạng kinh tế đình đốn khi lạm phát cao).

Theo dự báo lãi suất tại Mỹ sẽ tăng lên ở mức 3,4% vào cuối 2022 và tăng lên 3,8% năm 2023. Điều này sẽ làm tăng chi phí vốn và chi phí trả nợ cho các hộ gia đình và doanh nghiệp, làm chậm lại tăng trưởng kinh tế Mỹ. Thế nhưng mức tăng này dự kiến sẽ ổn định hơn khi lạm phát dần được kiểm soát và tỷ lệ thất nghiệp về mức 3,5% như trước đại dịch COVID-19.

Bên cạnh đó tình hình chính trị căng thẳng giữa Nga – Ukraine và chính sách Zero Covid của Trung Quốc cùng với sự gián đoạn và đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu làm cho giá cả khó có thể giảm xuống khiến FED phải tiếp tục thu hẹp chính sách tiền tệ của mình.

Lãi suất của FED làm tăng giá trị của đồng USD so với các đồng nội tệ, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu nhưng đồng thời tạo áp lực lạm phát nhập khẩu cho các nước có thâm hậu thương mại gia tăng.

Thị trường tài chính cũng gặp nhiều biến động lớn, kèm theo tình trạng dịch chuyển vốn đầu tư gián tiếp do lãi suất FED tăng. Một số nhà đầu tư có thể chuyển phần danh mục đầu tư của họ về các kênh an toàn hơn chủ yếu là Mỹ và các khu vực có lãi suất tăng và rủi ro có thể chấp nhận được.

Ảnh hưởng của FED tăng lãi suất đến kinh tế Việt Nam

Đợt tăng lãi suất của FED nhằm ứng phó với sự chấn động trên thị trường năng lượng, giảm tốc độ tăng của lạm phát và đưa nó về mức mục tiêu 2%. Biện pháp này đồng thời diễn ra trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu và kinh tế Mỹ cụ thể đang ở mức thấp.

Thách thức lớn đối với các quốc gia đang phát triển đang nỗ lực khôi phục tăng trưởng sau đại dịch Covid-19. Trong ngữ cảnh này có những khía cạnh tích cực và rủi ro ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam.

* Tác động tích cực

• Nợ công thấp giảm thiểu rủi ro

Việt Nam ít có khả năng rơi vào "bẫy nợ" như nhiều quốc gia đang phát triển khác vì các đợt tăng lãi suất của FED làm tăng lãi suất toàn cầu.

• Tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp

Việc giảm rủi ro từ đợt tăng lãi suất của FED còn thể hiện qua việc tỷ lệ nợ công giảm từ 41,3% GDP năm 2020 xuống 35,7% GDP năm 2022. Tình hình này cho thấy vẫn còn nhiều không gian để thực hiện chính sách tài khóa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

• Chưa tự do hóa dòng vốn giảm thiểu tác động ra

Việc Việt Nam chưa tự do hóa tài khoản vốn giúp giảm tác động của đợt tăng lãi suất của FED đối với dòng vốn ra khỏi nước.

• Dự trữ ngoại hối khả quan

Dù giảm 20% so với cuối năm 2021, dự trữ ngoại hối của Việt Nam vẫn ở mức 88,7 tỷ USD hỗ trợ cán cân thanh toán trong bối cảnh tăng lãi suất mạnh nhất trong hơn 40 năm.

*Tác động tiêu cực

• Chênh lệch lãi suất USD và VND tạo áp lực

Nếu chênh lệch lãi suất giữa USD và VND tiếp tục tăng tỷ giá có thể chịu áp lực, đặc biệt nếu FED tiếp tục duy trì lãi suất cao.

• Ảnh hưởng lớn qua kênh thương mại

Là nền kinh tế mở với quy mô nhỏ và độ mở lớn về thương mại Việt Nam đối mặt với ảnh hưởng lớn từ tình hình kinh tế thế giới.

• Tăng cường áp lực lên tỷ giá

Nếu lãi suất VND giảm hoặc duy trì như hiện tại và FED tiếp tục duy trì lãi suất cao tỷ giá VND có thể đối mặt với áp lực lớn.

• Ảnh hưởng từ giá năng lượng cao

Tăng giá năng lượng toàn cầu có thể ảnh hưởng đến lạm phát ở nhiều quốc gia nhưng ảnh hưởng đối với Việt Nam thấp hơn do không phụ thuộc nhiều vào khí đốt cho sưởi ấm.

Như vậy việc FED tăng lãi suất có hiệu quả tích cực trong việc kiềm chế lạm phát tại Mỹ nhưng lại mang đến những tác động tiêu cực đến sự tăng trưởng kinh tế Mỹ và thế giới. Webtygia.com  hy vọng qua bài viết nàybạn đọc hiểu rõ về FED và những ảnh hưởng của việc FED điều chỉnh lãi suất từ đó theo dõi và đưa ra được quyết định đầu tư hiệu quả nhất cho từng thời điểm.