Ngày 30 tháng 5, Ngân hàng Nhà nước đã công bố kết quả thanh tra đối với sáu đơn vị kinh doanh vàng lớn tại Việt Nam, bao gồm SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu, TPBank và Eximbank. Kết quả thanh tra cho thấy mặc dù các doanh nghiệp này có nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động kinh doanh và phòng chống rửa tiền, nhưng vẫn tồn tại nhiều vi phạm nghiêm trọng, dẫn đến việc xử phạt hành chính với tổng số tiền lên tới vài tỷ đồng.
Tình Hình Vi Phạm Chính
Ngân hàng Nhà nước cho biết rằng những vi phạm chính của các doanh nghiệp này liên quan đến quy định phòng chống rửa tiền, vi phạm chứng từ kế toán và thuế, cũng như cung cấp thông tin không đầy đủ về sản phẩm nhằm thu hút khách hàng. Mức phạt cụ thể cho từng doanh nghiệp như sau:
- Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC): 2.140 triệu đồng
- Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI: 1.365 triệu đồng
- Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank): 400 triệu đồng
- Ngân hàng Tiên Phong (TPBank): 380 triệu đồng
- Bảo Tín Minh Châu: 2.640 triệu đồng
- Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ): 1.340 triệu đồng
Phân Tích Các Vi Phạm
1. SJC
SJC đã bị phạt nặng do tổng giám đốc công ty quyết định giá mua bán vàng mà không có căn cứ minh bạch. Đặc biệt, việc không có quy định nội bộ rõ ràng về quy trình xác định giá đã dẫn đến rủi ro cao cho thị trường vàng, vì SJC là một trong những đơn vị chiếm thị phần lớn trong ngành.
2. DOJI
Đối với DOJI, cơ quan thanh tra phát hiện một số cá nhân bán vàng nguyên liệu cho công ty với khối lượng lớn bất thường, có dấu hiệu để né tránh việc kê khai thuế. DOJI cũng bị phạt vì hoạt động kinh doanh vàng online qua ứng dụng và website Egold chưa được cấp phép.
3. Eximbank
Ngân hàng Eximbank bị phát hiện có nhân viên tạo điều kiện cho các giao dịch “khống” vàng miếng. Chính sách kiểm soát giao dịch không chặt chẽ đã làm tăng đáng kể doanh số mua bán vàng miếng một cách không chính xác.
4. TPBank
TPBank vi phạm nghiêm trọng trong việc nhận giữ hộ vàng của khách hàng mà không niêm phong và ghi số series. Cơ quan thanh tra cũng đặt ra nhiều câu hỏi về mục đích kinh doanh của một số khách hàng mua bán vàng với ngân hàng này một cách thường xuyên.
5. Bảo Tín Minh Châu
Bảo Tín Minh Châu bị chỉ ra vi phạm về thương mại điện tử, cụ thể là không công bố đầy đủ thông tin về quy trình giao nhận hàng hóa và bảo mật thông tin khách hàng trên website thương mại điện tử.
6. PNJ
Cuối cùng, PNJ bị cáo buộc có hành vi vi phạm về báo cáo hoạt động mua bán vàng miếng, có dấu hiệu cung cấp thông tin sai lệch để thu hút khách hàng và vi phạm quy định về thuế.
Hệ Lụy và Phản Ứng
Cơ quan chức năng đã chuyển hồ sơ vi phạm từ ba đơn vị — SJC, Bảo Tín Minh Châu và PNJ — sang Bộ Công an để điều tra sâu hơn về hành vi vi phạm có dấu hiệu hình sự. Đối với DOJI và TPBank, hồ sơ vi phạm đã được chuyển cho Cục Cảnh sát điều tra về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu.
Đại diện Eximbank cho biết đã chủ động xây dựng các giải pháp để khắc phục vi phạm, trong khi PNJ cũng cam kết khắc phục tất cả các vấn đề mà đoàn thanh tra đã chỉ ra. Cả hai doanh nghiệp này đều nhấn mạnh sự hợp tác với cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc.
Nhận Định Về Quản Lý Thị Trường Vàng
Ngân hàng Nhà nước đã chỉ ra những bất cập trong việc xác định giá mua bán vàng, cho rằng vẫn tồn tại những cách hiểu chưa nhất quán trong các quy định hiện hành. Việc nghị định 24 không yêu cầu cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng cho cá nhân đã khiến thị trường trở nên phức tạp và khó quản lý.
Các doanh nghiệp cũng bày tỏ mong muốn rằng việc quản lý thị trường vàng sẽ được cải thiện nhằm hướng tới một môi trường kinh doanh phát triển bền vững và lành mạnh hơn.
Tóm Lại
Ngân hàng Nhà nước đã xử phạt hàng tỷ đồng với sáu đơn vị kinh doanh vàng lớn vì những vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động kinh doanh, yêu cầu các cơ quan có liên quan xác minh và điều tra thêm, đồng thời thúc đẩy những thay đổi trong quy định quản lý nhằm ổn định thị trường vàng trong tương lai.